Praktijk Deen

In de voorgaande blogs hebben we het gehad over hardlopen, een ergonomische werkhouding en oefeningen bij nekklachten. De nadruk ligt bij deze onderwerpen op de balans tussen de belasting en belastbaarheid. Bij het hardlopen wordt er bijvoorbeeld geadviseerd om geleidelijk op te bouwen en bij het werken achter een beeldscherm wordt er geadviseerd om, om het half uur even weg te lopen. Nu, in de corona tijd, werken en leven wij op een aangepaste manier. We zijn veel thuis met onze partner en/of kinderen en hebben minder sociale contacten. Dit kan een grote impact hebben op uw werk en privé, waardoor mogelijk ook een verstoring ontstaat in uw balans tussen belasting en belastbaarheid. In deze blog geven we hier meer uitleg over.  

Belasting 

Met belasting worden lasten bedoeld die worden uitgeoefend op een individu. Deze lasten kunnen onderverdeeld worden in 4 soorten:  

• Lichamelijke belasting 
• Mentale belasting 
• Cognitieve belasting 
• Sociale belasting 

Onder lichamelijke belasting worden alle bewegingen verstaan die u doet, zoals het huishouden, koken, werken en sporten. Onder mentale belasting vallen onder andere stress, angst en onzekerheid. Bij cognitieve belasting kunt u denken aan activiteiten zoals concentreren, lezen, luisteren en kijken. Logischerwijs vallen contacten met familie, vrienden, kennissen en collega’s onder sociale belasting.  

Belastbaarheid 

Met belastbaarheid wordt de mate van de draaglast bedoeld. Ook de belastbaarheid kun je onderverdelen in dezelfde 4 bovenstaande facetten. De mate waarin iemand wel of niet instaat is om 50 kniebuigingen te maken, valt dan onder lichamelijke belastbaarheid. Bij mentale belastbaarheid denken we aan hoe gevoelig iemand is voor stress, bij cognitief denken we bijvoorbeeld aan of iemand in staat is om 1 uur of 4 uur te concentreren op het werk, etc.  

Wanneer er meer belasting wordt uitgeoefend op het individu, dan de huidige belastbaarheid van het individu toelaat, is overbelasting het gevolg. Dit uit zich vaak in klachten, zoals pijn, vermoeidheid of angst.  

Als de belasting groter is dan de belastbaarheid spreken we van overbelasting. Overbelasting van korte duur is acceptabel. Bij structurele overbelasting kunnen lichamelijke, psychische en/of cognitieve klachten ontstaan. 

Als de belasting kleiner is dan de belastbaarheid spreken we van onderbelasting. Bij structurele onderbelasting zal de belastbaarheid afnemen, als voorbeeld: na bedrust van 3 weken vanwege ziekte, zal de persoon zijn belastbaarheid weer geleidelijk weer moeten opbouwen naar het niveau van voor de ziekte. 

Hoe kan je ervoor zorgen dat er voldoende balans is tussen belasting en belastbaarheid? 

Deze vraag krijgen wij regelmatig. Een goede balans tussen werk, gezin, privé en sociaal is hierbij belangrijk. Tijdens het werk is het belangrijk, zoals eerdergenoemd, dat je afwisselt in houding, maar ook in taken. Het is essentieel om je eigen grenzen te kennen. Een korte periode met hoge werkdruk is enigszins acceptabel, maar als dat de privé en sociale activiteiten gaat beïnvloeden, kan dat mogelijk op langer termijn leiden tot overspannenheid. In het gezin moet je ook je eigen dingen kunnen doen, zoals sporten of je hobby’s beoefenen. Sociale activiteiten zijn ook belangrijk, maar bewaak ook hierbij je eigen grenzen.  

Hoe bouw je de belastbaarheid op? 

Het is normaal dat de belastbaarheid tijdelijk verminderd is, nadat je een bepaalde activiteit hebt uitgevoerd. Als voorbeeld: na een trainingssessie, kan je in principe niet nog een tweede trainingssessie doen met dezelfde intensiteit. Binnen 2 tot 3 dagen herstel je weer en kan je weer een nieuwe trainingssessie doen. Een ander voorbeeld: na 2 uur lezen van een boek, merk je dat je je niet meer kunt concentreren en wat je hebt gelezen, niet meer kan onthouden. 

Om op te bouwen moet je eerst meten wat je maximaal aan kan. Dat is je basis en daarvan uit kun je de belasting per dag opbouwen. Dit kun je doen door het aantal dagen op te bouwen, of bijvoorbeeld in minuten, herhalingen of intensiteit. Hierbij is het soms prettig om begeleiding te krijgen van bijvoorbeeld een fysiotherapeut. 

Door geleidelijk de belasting, in welke vorm dan ook, op te bouwen kun je overbelasting voorkomen. Dus… enerzijds je grenzen (h)erkennen en je belastbaarheid vergroten.